سازندگان مواد شوینده برای اولین بار در سال که اتفاقا این کار، تجربه‌ی موفق و ادامه‌داری برای آن‌ها بود. پیشرفت علم و تکنولوژی باعث افزودن موادی مثل بلیچ‌ها، بلیدرها و آنزیم‌ها به پودرهای شوینده‌ی لباس برای لکه‌بری و چربی‌زدایی بهتر شد.

آنزیم‌‌ها، مولکول‌های کاتالیزوری هستند که آن‌ها را به صورت ذراتی بی‌رنگ می‌بینیم. این مواد از پروتئین تشکیل شده‌‌اند و با استفاده از تکنولوژی تخمیر از منابع تجدیدپذیر تولید می‌شوند. آن‌ها توانایی مقابله با لکه‌های سرسخت پروتئینی ، نشاسته‌ای و چربی مانند لکه‌ی شیر، ماکارونی، سس و انواع مواد غذایی رنگ‌دار را دارند.

نحوه‌ی عملکرد آنزیم‌ها به گونه‌ای است که مواد آلی و مولکول‌های بزرگ‌تر کربوهیدرات‌ها، پروتئین‌ها و چربی‌ها را به مولکول‌های کوچک‌تر تجزیه می‌کنند. وجود مقدار بسیار کم آنزیم در شوینده، کافی و قابل قبول است به این دلیل که آنزیم در فرآیند شست‌وشو به عنوان یک کاتالیزور حضور دارد و مصرف نمی‌شود، حتی ممکن است تعدادی از آنزیم‌ها پس از واکنش، فعال باقی بمانند.

ذرات ریز آنزیم، به سرعت با آب واکنش نشان می‌دهند و در آن حل می‌شوند. دمای آب در واکنش آنزیم و آب یک پارامتر مهم است که برای حصول نتیجه بهتر باید به آن توجه کرد. دمای استاندارد برای آزادسازی آنزیم، معمولا ۴۰ درجه سانتیگراد است. اما در برخی موارد ممکن است استثنائاتی برای دما وجود داشته باشد، به طور مثال امکان دارد برای از بین بردن لکه‌های سرسخت و عمیق، آنزیم پروتئاز به دمایی بالاتر از ۱۰۰ درجه سانتیگراد نیاز داشته باشد تا فعال شود یا ممکن است آنزیم دیگری در دمای بالاتر از ۶۰ درجه سانتیگراد غیرفعال شود. بهتر است قبل از استفاده از هر محصولی آنزیم‌ها و کاربردهای آن‌ها و دمای مناسب هر لکه را بشناسیم که در ادامه بعضی از این آنزیم‌ها و موارد مصرف آن‌ها را معرفی خواهیم کرد.

• آنزیم لیپاز مناسب تجزیه‌ی لكه‌های چربی و تری‌گلیسیرید است. از انواع این چربی‌ها می‌توان به لکه‌ی غذاهای چرب، لکه‌ی چربی طبیعی پوست روی یقه لباس، مواد آرایشی، مواد نفتی و گازوئیلی، کره‌‌ها و روغن‌های گیاهی و حیوانی اشاره کرد.
• آنزیم آمیلاز برای تجزیه‌ی لكه‌های نشاسته‌ای مانند غذاهایی مثل ماکارونی و سیب زمینی، غذاهای کودک، میوه، انواع سس و شکلات، مناسب است.
• آنزیم ماناناز تجزیه‌کننده‌ی لکه‌های کلوئیدی چسبنده مثل لکه‌ی سس، بستنی، مواد آرایشی و جوهر خودکار است.
• آنزیم پروتئاز را برای تجزیه‌ی لكه‌های پروتئینی مانند لكه‌های شیر، تخم مرغ، گیاهان و چمن، خون و ادرار مورد استفاده قرار می‌دهند.
• آنزیم سلولاز بر خلاف بقیه‌ی آنزیم‌ها که وظیفه‌ی تجزیه‌ی ماده خاصی را داشتند، وظیفه‌ی از بین بردن لکه‌های ریز و عمیق از پارچه‌، حفاظت از بافت آن، کمک به طول عمر و نرمی و لطافت پارچه را انجام می‌دهد. این آنزیم بیشتر برای لباس‌های پرزدار پشمی و پنبه‌ای مناسب است. آنزیم سلولاز یا گلیکوزیداز، قابلیت حذف ذرات آلودگی و کثیفی را دارد. همچنین از بین بردن پرزهای روی سطح پارچه که باعث تیره و کدر شدن البسه‌ی رنگ روشن می‌شوند، یکی از قابلیت‌های مهم این آنزیم است. (وجود پرز روی پارچه‌ها، باعث پخش نور می‌شود و این موضوع منجر به ایجاد ظاهری خاکستری و تیره دیده شدن پارچه‌ها می‌شود.)

فواید و خاصیت آنزیم‌ها محدود به تجزیه‌ی لکه‌های مختلف و کمک به لطافت و درخشندگی پارچه نمی‌شود. وجود آنزیم در پودر لباسشویی، اجازه می‌دهد تا زمان کوتاه‌تری به شست‌وشو اختصاص داده شود که نتیجه‌ی آن کاهش میزان مصرف آب و انرژی است. حضور آنزیم‌های پروتئاز، لیپاز و آمیلاز، اثر پاک‌کنندگی پودر در آب سرد را افزایش می‌دهند، همچنین باعث می‌شوند تا لباس‌ها قبل از شسته شدن نیاز به قرارگیری در ترکیب آب و پودر نداشته باشند. آنزیم‌ها با از بین بردن لکه‌ها، از رشد باکتری جلوگیری می‌کنند و باعث از بین رفتن بوی بد لباس می‌شوند.

بعد از آشنایی با فواید و خواص آنزیم‌ها، ممکن است این سوال پیش بیاید که آیا پودرهای بدون آنزیم، قدرت پاک‌کنندگی ندارند؟

تصور این که پودرهای بدون آنزیم قدرت پاک‌کنندگی پایینی دارند، اشتباه است. ترکیباتی مانند کربوکسیلات‌های آلی، کربنات‌ها و سورفاکتانت‌ها که به طور کلی در فرمولاسیون پودرها وجود دارند و یا مواردی مانند بلیچ‌ها و اکتیواتورها که در اکثر پودرها از آن‌ها استفاده می‌شود، باعث ایجاد قدرت پاک‌کنندگی در پودرها می‌شود اما اگر نیاز به لکه‌بری قوی‌تر و بهتری دارید، پیشنهاد ما استفاده از پودرهای دارای آنزیم مثل پودر ماشین لباسشویی تاپ پلاس است که قدرت لکه‌بری بالایی دارند و همچنین به محافظت بیشتر از بافت پارچه کمک می‌کند.

آیا امکان آسیب به الیاف پارچه بعد از استفاده از پودرهای آنزیم‌دار وجود دارد؟

پایین آمدن میزان دما و زمان باقی ماندن لباس در آب، از مواردی هستند که آسیب‌ها به الیاف پارچه، مخصوصا پارچه‌های سفید و مشکی را کاهش می‌دهند.

نکته: بهتر است برای لباس‌های رنگی که نیازی به لکه بری ندارند، از شوینده‌های ملایم‌تری مانند پودرهای بدون آنزیم یا مایع لباسشویی رنگین‌شوی تاپ استفاده شود.

برای شستن چه پارچه‌هایی از پودرهای آنزیم‌دار استفاده نکنیم؟

برای شست‌وشوی لباس‌های مشکی و رنگی که نیاز به لکه‌بری ندارند، شستن لباس‌های کودک، لباس افرادی که حساسیت‌های پوستی دارند و افرادی که به میزان بو و رایحه مواد شوینده توجه فراوانی دارند، استفاده از پودرهای آنزیم‌دار توصیه نمی‌شود.